#klucz4 Jak rozwijać kluczowe kompetencje od najmłodszych lat

Czy w nauczaniu domowym rozwijanie kluczowych kompetencji jest możliwe?

Edukacja domowa jest formą nauki, która otwiera perspektywę dla poszerzania wiedzy i nabywania umiejętności wg potrzeb dziecka. Dzięki świadomemu podejściu rodziców, dzieci w nauczaniu domowym mają szanse na doskonalenie zdolności, których wymaga współczesny świat. Rozwijanie kluczowych kompetencji u dzieci w wieku wczesnoszkolnym nie jest trudne. Jest też możliwe w warunkach domowych i w sumie może być całkiem niezłą zabawą. Oto parę pomysłów, jak może wyglądać nauka wspierająca rozwijanie kompetencji w domu.

Co daje umiejętność czytania?

Czas zainwestowany w czytanie dzieciom oraz wdrożenie ich w naukę czytania metodą sylabową zwraca się wielokrotnie i procentuje w całej edukacji. Warto nie przegapić momentu, kiedy nasza pociecha interesuje się literami. Już w wieku ok. 5 lat możemy rozpoczynać naukę czytania. Ogromną konkurencją dla książek są wszelkie „ekrany” i tu ogromna rola rodzica, by stworzyć przestrzeń zapraszającą do sięgania po książki. Mój siedmiolatek samodzielnie czyta lektury z domowej biblioteczki i zaproponował książkę Janusza Korczaka do tego, by wspólnie stworzyć projekt.

Jak kreatywna zabawa pomaga w zrozumieniu lektury?

Zabawa „gdy mówię…, to myślę…” – w przypadku lektury o Królu Maciusiu przerobiona na wersję: „gdy mówię król, to myślę…” – sprawiła, że powstały skojarzenia nie tylko do słowa król, ale i do treści książki. Pomysły zostały zapisane na karteczkach (pocięte kartki typu bloczek), a następnie posortowane wg kategorii. Naklejone na kartkę stworzyły, tak naprawdę, wersję mapy myśli, gdzie poszczególne „gałęzie” porządkują zebrane informacje.

Od czego zacząć rozwijanie czytania ze zrozumieniem?

Warto ćwiczyć szukanie informacji w tekście, wypisywanie ich i porządkowanie – to świetny wstęp do podstaw efektywnego uczenia się oraz rozwijania umiejętności czytania ze zrozumieniem.

Jak dziecięca lektura może rozwijać myślenie krytyczne?

Znajomość rutyn myślenia krytycznego bardzo poszerza wachlarz możliwości pracy z dzieckiem. Ale co ważne, uczy podejścia do poznawanych treści od strony faktów i opinii. Przy scenie, gdy Maciuś przedostał się na stronę wroga, zastosowaliśmy rutynę Widzę-Myślę-Zastanawiam się. Siedmiolatek nazywał
*fakty, które były w historii (szpieg, prochownia)
*opinie (“podoba mi się przygoda Maciusia”; “to są ważne rzeczy w przypadku wojny”)
*zaciekawienie (padło pytanie: “dlaczego dopiero za 13 razem trafili w prochownię?”)

Opracowując fragment o chorobie młodego Króla, wyszliśmy od rutyny 5xDlaczego. Król Maciuś był zmęczony – to stwierdzenie dało początek pytaniom „dlaczego”, a doprowadziło do odpowiedzi, że „sam był chłopcem”. W trakcie tego etapu projektu było porządkowanie
1) zadań wykonywanych w ramach „pracy króla” oraz 
2) tego, co można robić w trakcie choroby
Tak doszliśmy do odpowiedzi, dlaczego Maciuś był zmęczony i co znaczy być chłopcem.

Jak wspierać zdolności komunikacyjne u dziecka?

Ważną umiejętnością, którą warto ćwiczyć od najmłodszych lat jest umiejętność wypowiadania swojego zdania, uzasadnianie prezentowanych opinii czy proponowanie swoich rozwiązań. Praca z tekstem stwarza wiele okazji to tego, by dziecko uczyło się tworzyć wypowiedzi i odnosić się do zdania drugiego człowieka

Jaką rolę pełnią działania plastyczne w uczeniu się dzieci?

Dużą radość sprawia mojemu drugoklasiście plastyczne opracowanie tematów (o chęci twórczego działania dzieci przekonuję się także podczas zajęć prowadzonych zawodowo!). Tak powstają pierwsze notatki. Tak ćwiczy się ręka. Tak rozwija się wyobraźnia. To także sposób, na porządkowanie zdobywanych wiadomości i ich zapamiętywanie.

Jak w nauczania domowym ćwiczyć współpracę?

Prowadzenie rozmów z dzieckiem, wspólne ustalanie wybieranych tekstów, szukanie pomysłów na formę realizacji projektu są znakomitą okazją do ćwiczenia kompetencji współdziałania. Pomoc przy realizacji plansz stwarza możliwości uczenia się, jak współpracować z drugim, jak dzielić się zobowiązaniami czy prosić o pomoc. Wspólna nauka pokazuje także, jak radzić sobie w momentach, gdy coś nam nie wychodzi lub gdy popełniamy błędy.

Co to są kompetencje 4K?

Kreatywność, krytyczne myślenie, komunikacja, kooperacja oraz umiejętność uczenia się – wystarczy świadome podejście, by w prosty sposób rozwijać kompetencje u młodego człowieka.